Stwardnienie rozsiane – objawy i rokowania

Każdego roku około 2,5 tysiąca pacjentów w Polsce dowiaduje się, że ma stwardnienie rozsiane. SM, bo tak powszechnie nazywa się tę chorobę autoimmunologiczną, diagnozowane jest przede wszystkim u kobiet między 20. a 40. rokiem życia. W związku z tym, że obejmuje ośrodkowy układ nerwowy, powoduje powstanie wielu pozornie niepowiązanych ze sobą objawów. Które z nich są najbardziej charakterystyczne?

Stwardnienie rozsiane (SM) to autoimmunologiczna choroba ośrodkowego układu nerwowego. U osób, które cierpią na SM, układ odpornościowy atakuje i niszczy zdrowe komórki tworzące osłonki włókien nerwowych, prowadząc do ich demielinizacji. W efekcie dochodzi do zaburzeń przewodzenia impulsów nerwowych, co skutkuje powstawaniem bardzo różnych objawów.

Stwardnienie rozsiane – objawy

Jakie symptomy obserwuje się najczęściej? Na początku pacjenci zazwyczaj skarżą się na niespecyficzne objawy takie jak przewlekłe zmęczenie, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, drżenie rąk, drętwienie i mrowienie dłoni i stóp, zaburzenia snu, problemy z koncentracją czy zaburzenia mowy i połykania. Ten okres nazywa się fazą prodromalną.

Później, gdy następuje tak zwana faza objawowa choroby, pojawia się pierwszy rzut. Rzut to obecność jednego lub rzadziej dwóch i więcej symptomów neurologicznych, które utrzymują się przez co najmniej 24 godziny. Wśród symptomów neurologicznych wymienia się:

– zaburzenia czucia powierzchniowego na twarzy, tułowiu lub kończynach,

– jednostronne pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego – pogorszenie ostrości wzroku, ból gałki ocznej zwłaszcza przy ucisku, zawroty głowy i zaburzenie widzenia barw,

– zespół móżdżkowy/pniowy,

– zespół półkulowy,

– zaburzenia koordynacji ruchowej i osłabienie kończyn dolnych szczególnie po wysiłku,

– zaburzenia oddawania moczu i stolca.

Wraz z rozwojem choroby może dochodzić do niedowładów kończyn, osłabienia czucia bólu i temperatury, ataksji móżdżkowej, zaburzenia ruchomości gałek ocznych, zaburzeń poznawczych, zaburzeń nastroju czy zaburzenia kontroli zwieraczy.

To, jakie objawy wystąpią u danego pacjenta, zależy od tego, gdzie dokładnie rozwinęła się choroba.

Stwardnienie rozsiane – rokowania

Jakie rokowania mają pacjenci z SM? Bardzo różne. Trzeba pamiętać, że stwardnienie rozsiane może mieć trzy, a nawet cztery postacie. W postaci rzutowo-remisyjnej (RRMS) dochodzi do rzutów, które przeplatane są okresami remisji. U części chorych dzięki zastosowaniu odpowiedniego leczenia udaje się zredukować liczbę rzutów i wydłużyć okresy remisji nawet do kilku lat, co pozytywnie wpływa na rokowania.

W postaci pierwotnie postępującej (PPMS) obserwuje się ciągłe pogarszanie stanu zdrowia pacjentów bez okresów remisji, w związku z czym rokowania są znacznie gorsze niż w RRMS. Osoby z PPMS zazwyczaj dość szybko obserwują u siebie osłabienie kończyn dolnych i problemy z poruszaniem.

Jeszcze innymi postaciami są postać wtórnie postępująca (SPMS) i pierwotnie postępująca z zaostrzeniami (PRMS). Pierwsza rozwija się jako następstwo postaci rzutowo-remisyjnej. Po kilku lub kilkunastoletnim okresie RRMS dochodzi do stabilizacji choroby i dotychczasowe objawy nie ustępują, a oprócz tego mogą się pojawiać zaostrzenia – rzuty. W drugiej oprócz stopniowego pogarszania się stanu zdrowia występują rzuty. Obie postacie nie mają niestety najlepszych rokowań. Żeby jednak móc je poprawić, kluczowe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Poradnia Stwardnienia Rozsianego, która prowadzi leczenie stwardnienia rozsianego to m.in. Neuroprotect: https://neuroprotect.pl/cherry-services/poradnia-sm/